Mentale constructie

De motor van je geest

Denkbeelden en de realiteit
 
 

Constructie van denkbeelden

Mentale constructie is de component van je geest die gewoonlijk je ratio of denken wordt genoemd. Deze produceert de altijd actieve stroom van mentale activiteit in je geest.

Het wordt constructie genoemd omdat dit is wat dit proces doet, iets bouwen. Het fabriceert constant denkbeelden over wat je waarneemt en voelt, de eerste twee componenten van je geest.

Je kunt dit vergelijken met het leggen van een puzzel waar je maar de helft van de puzzelstukjes van hebt. Om een hele puzzel te krijgen, zul je moeten verzinnen hoe deze er uit zou kunnen zien. Vanuit hoe je denkt dat deze eruit ziet, ga je de ontbrekende stukjes erbij verzinnen.

Je denkbeelden worden net als bij deze puzzel gevormd uit de stukjes informatie die je hebt en de rest wordt door je denken erbij verzonnen om een compleet beeld te vormen.

Elk denkbeeld is dus je persoonlijke interpretatie van de realiteit, hoe je geest alle informatie heeft verwerkt tot één begrijpelijk geheel. Dit zijn al je ideeën, wensen, inzichten, meningen, betekenissen, sympathieën, antipathieën en doelen. Al je waarheden over jezelf, je bestaan en de buitenwereld zijn mentale constructies gevormd in dit deel van je geest.

De motor

Het denkbeeld dat je geest over iets produceert bepaalt wat je doet. Hoe je ergens op reageert, wat je wensen en doelen zijn, waar je naar toe wilt en waar je vandaan wilt blijven, met wie je omgaat en wie je vermijdt.

De componenten waarneming en gevoel zijn passief, dit is hoe dingen in je geest binnenkomen. Mentale constructie zet dit proces om in actie, wat er uit je geest naar buiten komt. Hierdoor wordt deze component de motor van je geest genoemd, het produceert de wilskracht die je in beweging zet. Die altijd ergens naar toe wil, vanaf wil, iets wil veranderen of verbeteren.

Het is echt ongelofelijk hoe knap dit mentale deel van je geest werkt. Hoeveel informatie het kan verwerken en de enorme snelheid waarin dit gebeurt. De snelste supercomputer kan in de verste verte niet zó veel informatie zó snel verwerken als je geest. Bijvoorbeeld die indrukken die je verwerkt als je een kamer vol mensen binnenloopt en om je heen kijkt. Wat je geest schijnbaar moeiteloos in een paar seconden doet, kost een computer weken of maanden om te processen.

Valkuilen

Er zit echter ook een paar nadelen aan hoe je mentale vermogens werken.

Het eerste probleem is dat je denkbeelden niet altijd blijken te kloppen.

Vele dingen kunnen een rol spelen in de constructie ervan.

De informatie vanuit je waarneming kan niet volledig of selectief zijn. Je gevoel beïnvloedt je mentale functioneren. Eerdere ervaringen en dingen die je geleerd hebt spelen een rol in hoe je dingen interpreteert. En omdat dit zo snel gaat, heb je dit vaak niet door.

Het tweede probleem is dat het mentale proces je hele geest kan gaan overwoekeren.

Als je erg gehecht bent aan bepaalde denkbeelden ga je er aan vasthouden. Ga je geloven dat ze de waarheid zijn en sta je niet meer open voor andere manieren van kijken.

Hetzelfde proces wordt steeds herhaald en je denken draait in cirkels. Dit verstart en verstikt het functioneren van je hele geest, als een woekerplant die alles gaat overwoekeren als hij te groot wordt.

Het derde probleem is dat het je geen rust geeft.

Deze component produceert constant mentale constructies die er voor zorgen dat je iets wil. Als een motor die je niet uit kunt zetten, drijven ze je altijd weer voort om iets te gaan doen.

Het vierde probleem is dat je denkbeelden je in conflict kunnen brengen met jezelf, anderen en de realiteit.

Wanneer je niet beseft dat je denkbeelden het resultaat zijn van een mentaal constructie proces ga je er al snel in geloven. Zul je ze gaan rechtvaardigen, verdedigen en alles wat afwijkt veroordelen en afwijzen.

Als dit ideeën zijn over jezelf en je voldoet hier niet aan, kom je in conflict met jezelf.

Als dit ideeën zijn over andere mensen en ze voldoen hier niet aan, kom je in conflict met anderen.

Als dit ideeën zijn over de realiteit en deze voldoet hier niet aan, blijf je hangen in de frustraties hierover want de realiteit kun je nou eenmaal niet veranderen.

De sleutel tot meer innerlijke vrijheid

Waar of niet waar, mooi of lelijk, het is belangrijk dat je de denkbeelden die je geest produceert niet verwart met de realiteit. Dat je beseft dat het denkbeelden zijn, niet meer en niet minder dan dat.

De Boeddha was de eerste die zijn eigen denkbeelden ging onderzoeken. Toen hij inzicht kreeg in het proces van mentale constructie, besefte hij dat hij de oorzaak van zijn geestelijke problemen had gevonden en hiermee de sleutel tot innerlijk geluk.

Je geest werkt hetzelfde als de zijne. Alleen zul je er waarschijnlijk niet zo snel aan gedacht hebben om je denkbeelden eens wat beter te bekijken. Hoe minder je vasthoud aan je denkbeelden, hoe opener en bewuster je bent. Hoe meer inzicht je krijgt in de constructie van je denkbeelden, hoe lichter je zult zijn.

Peter van Santen, dec 2021